DDP Là Gì? Toàn Tập Về Điều Kiện Giao Hàng DDP Incoterms 2020

DDP (Delivered Duty Paid) hay “Giao hàng đã nộp thuế” là điều kiện thương mại quốc tế mà tại đó người bán chịu mức trách nhiệm tối đa: từ vận chuyển, bảo hiểm cho đến việc hoàn tất thủ tục thông quan nhập khẩu và đóng toàn bộ thuế phí. Khác biệt hoàn toàn với EXW, DDP biến người bán thành một nhà cung cấp dịch vụ logistics trọn gói, mang lại sự thuận tiện tuyệt đối cho người mua.

Định nghĩa chi tiết điều kiện DDP là gì trong xuất nhập khẩu?

Giải thích thuật ngữ: Delivered Duty Paid – Giao hàng đã nộp thuế

Theo quy định chính thức của Incoterms® 2020, DDP là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Delivered Duty Paid”, được dịch là “Giao hàng đã nộp thuế” đến địa điểm quy định.

Bản chất cốt lõi của điều kiện này được hiểu như sau:

• Điểm chuyển giao: Người bán được xem là hoàn thành nghĩa vụ giao hàng khi hàng hóa đã được đặt dưới sự định đoạt của người mua, đã thông quan nhập khẩu, nằm trên phương tiện vận tải đến và sẵn sàng để dỡ tại nơi đến quy định (thường là kho của người mua).
• Nghĩa vụ đặc biệt: Đây là điều kiện duy nhất trong hệ thống Incoterms 2020 buộc người bán phải thực hiện thủ tục thông quan nhập khẩu và nộp thuế nhập khẩu.
• Trách nhiệm xếp dỡ: Một điểm các doanh nghiệp thường nhầm lẫn là việc dỡ hàng. Trong DDP, người bán không có nghĩa vụ dỡ hàng ra khỏi phương tiện vận tải, trừ khi hợp đồng vận tải của họ đã bao gồm chi phí này. Người mua phải tự chịu trách nhiệm và chi phí cho việc hạ hàng xuống kho của mình.

Lưu ý quan trọng: DDP tạo nên áp lực to lớn lên vai người bán, biến họ thành một bên cung cấp dịch vụ “door-to-door” thực thụ. Mọi rủi ro về mất mát, hư hỏng hàng hóa hay biến động thuế quan tại nước nhập khẩu đều do người bán gánh chịu cho đến thời điểm giao hàng cuối cùng.

Trong Incoterms® 2020 do ICC ban hành, DDP áp dụng cho mọi phương thức vận tải (đường bộ, biển, hàng không). Nó đóng vai trò là “cực đối lập” với điều kiện EXW (Giao hàng tại xưởng), nơi người mua phải lo mọi thủ tục.

Để hình dung rõ hơn về điểm chuyển giao rủi ro này, mời bạn xem sơ đồ trách nhiệm dưới đây:

Trong mô hình DDP:

• Người bán (Seller): Chịu trách nhiệm 100% từ kho xuất phát → Vận chuyển quốc tế → Thông quan nhập khẩu → Đóng thuế → Vận chuyển nội địa đến kho người mua.
• Người mua (Buyer): Chỉ chịu trách nhiệm từ lúc hàng “sẵn sàng để dỡ” tại kho của mình và thực hiện việc dỡ hàng.

Trách nhiệm và Nghĩa vụ của các bên trong điều kiện DDP

Để hiểu rõ DDP, chúng ta cần “mổ xẻ” chi tiết từng nghĩa vụ cụ thể được quy định trong Incoterms 2020 (từ A1-A10 cho người bán và B1-B10 cho người mua). Dưới đây là bảng tổng hợp so sánh giúp bạn dễ dàng hình dung sự phân chia công việc.

Bảng tóm tắt phân chia trách nhiệm (Seller vs. Buyer)

Tiêu chí	Người Bán (Seller)	Người Mua (Buyer)
Giao hàng	Giao hàng đến tận địa điểm chỉ định tại nước nhập khẩu.	Nhận hàng khi hàng đã đến điểm đích.
Vận tải	Chịu chi phí và trách nhiệm thuê vận tải quốc tế + vận tải nội địa đến kho người mua.	Không có nghĩa vụ.
Thông quan	Chịu trách nhiệm thông quan Xuất khẩu – Quá cảnh – Nhập khẩu.	Hỗ trợ cung cấp chứng từ (nếu cần).
Thuế & Phí	Nộp Thuế nhập khẩu, Thuế VAT và các loại phí địa phương (Local Charges).	Không phải nộp (trừ khi có thỏa thuận khác về VAT.
Dỡ hàng	Không có nghĩa vụ dỡ hàng (trừ khi hợp đồng vận tải đã bao gồm).	Chịu trách nhiệm và chi phí dỡ hàng xuống kho.
Rủi ro	Chịu rủi ro mất mát/hư hỏng cho đến khi hàng đến đích.	Rủi ro chuyển sang người mua khi hàng đã sẵn sàng để dỡ.

Trách nhiệm của Người Bán (Seller)

Trong điều kiện DDP, người bán đóng vai trò như một nhà cung cấp dịch vụ logistics trọn gói “door-to-door” thực thụ. Các trách nhiệm chính bao gồm:

• Giao hàng và Vận tải: Người bán phải ký hợp đồng vận tải và chịu mọi chi phí để đưa hàng đến nơi quy định. Điều này bao gồm cả chặng vận tải chính (tàu biển/máy bay) và vận tải nội địa (Inland Trucking) tại nước nhập khẩu để đưa hàng về kho người mua.
• Thông quan Xuất – Nhập khẩu: Đây là gánh nặng lớn nhất và là điểm khác biệt cốt lõi của DDP. Người bán phải thực hiện và chi trả cho mọi thủ tục thông quan từ đầu xuất khẩu, quá cảnh (nếu có) cho đến đầu nhập khẩu. Điều này bao gồm việc xin giấy phép nhập khẩu, đăng ký kiểm tra chuyên ngành (nếu hàng hóa yêu cầu).
• Nộp thuế: Người bán có nghĩa vụ nộp Thuế nhập khẩu và Thuế VAT (Giá trị gia tăng) cho lô hàng.
• Chịu rủi ro toàn trình: Mọi rủi ro về mất mát, hư hỏng hàng hóa trong quá trình vận chuyển quốc tế hoặc nội địa tại nước nhập khẩu đều do người bán gánh chịu cho đến thời điểm giao hàng cuối cùng. Mặc dù Incoterms DDP không bắt buộc người bán phải mua bảo hiểm, nhưng thực tế người bán gần như chắc chắn phải mua để bảo vệ lợi ích tài chính của chính mình.

Trách nhiệm của Người Mua (Buyer)

Trong DDP, vai trò của người mua được tối giản hóa đến mức thấp nhất, gần giống như một khách hàng mua lẻ nội địa. Tuy nhiên, người mua vẫn cần lưu ý các nghĩa vụ sau để tránh phát sinh tranh chấp:

• Thanh toán tiền hàng: Nghĩa vụ chính yếu nhất là thanh toán đầy đủ tiền hàng theo hợp đồng thương mại đã ký kết.
• Hỗ trợ thông quan: Mặc dù người bán chịu trách nhiệm thông quan, nhưng người mua có nghĩa vụ phải hỗ trợ người bán để có được các chứng từ cần thiết cho việc nhập khẩu (ví dụ: cung cấp thông tin kỹ thuật, giấy phép kinh doanh nội địa). Lưu ý rằng mọi rủi ro và chi phí phát sinh trong quá trình hỗ trợ này vẫn do người bán chịu.
• Dỡ hàng (Lưu ý quan trọng): Người bán chỉ có nghĩa vụ đưa hàng đến trên phương tiện vận tải, sẵn sàng để dỡ. Người mua phải chịu trách nhiệm và chi phí cho việc dỡ hàng từ phương tiện vận tải xuống cơ sở của mình. Nếu người mua không chuẩn bị sẵn nhân lực hoặc thiết bị dỡ hàng (xe nâng, cẩu), việc xe tải phải chờ đợi có thể phát sinh phí lưu xe mà người mua phải trả.

Phân biệt DDP với các điều kiện dễ nhầm lẫn (DAP, CIF, Bao thuế)

Trong thực tế tư vấn tại Wingo Logistics, chúng tôi nhận thấy rất nhiều khách hàng gặp khó khăn trong việc phân định ranh giới giữa DDP và các điều kiện khác. Việc hiểu sai không chỉ ảnh hưởng đến chi phí mà còn dẫn đến những rủi ro pháp lý nghiêm trọng.

So sánh DDP và DAP (Delivered At Place)

Sự nhầm lẫn giữa DDP và DAP là phổ biến nhất vì cả hai đều có đặc điểm chung là giao hàng tận nơi. Tuy nhiên, ranh giới giữa chúng nằm ở nghĩa vụ Thuế và Thông quan.

• Giống nhau: Người bán chịu trách nhiệm vận chuyển và rủi ro đưa hàng đến địa điểm chỉ định cuối cùng tại nước nhập khẩu (thường là kho người mua).
• Khác nhau cốt yếu:
  • Trong DDP: Người bán (Seller) phải làm thủ tục nhập khẩu và nộp thuế.
  • Trong DAP: Người mua (Buyer) phải tự làm thủ tục nhập khẩu và nộp thuế.

Lời khuyên chiến lược: Tại Việt Nam, đối với các giao dịch B2B nhập khẩu nguyên liệu sản xuất, DAP thường ưu việt hơn DDP. Lý do là DAP cho phép người mua (doanh nghiệp Việt Nam) tự đứng tên tờ khai hải quan và trực tiếp nộp thuế, từ đó có chứng từ hợp lệ để khấu trừ thuế GTGT đầu vào.

So sánh nhanh DDP và CIF (Cost, Insurance, and Freight)

• Điểm chuyển giao: CIF chỉ giao hàng đến cảng đến (ví dụ: Cảng Cát Lái, Hải Phòng), người mua phải tự lo thủ tục và vận chuyển về kho. Ngược lại, DDP giao hàng tận kho người mua.
• Phạm vi áp dụng: CIF chỉ dành cho vận tải biển/thủy nội địa, trong khi DDP áp dụng cho mọi phương thức vận tải (đa phương thức).

DDP Chính ngạch vs. Dịch vụ vận chuyển “Bao thuế” (Tiểu ngạch)

Tại thị trường Việt Nam, thuật ngữ “DDP” thường bị đánh tráo khái niệm hoặc nhầm lẫn với dịch vụ vận chuyển “Bao thuế” (thường là tiểu ngạch biên giới Trung – Việt). Việc phân biệt rạch ròi hai hình thức này là “sống còn” đối với sự an toàn pháp lý của doanh nghiệp.

Bản chất của “Bao thuế” (Tiểu ngạch/Grey Path)

Dịch vụ này thường quảng cáo giá rẻ (ví dụ: 20-30k/kg) và không phát sinh thêm chi phí. Tuy nhiên, cơ chế của nó thường là gom đơn lẻ, vận chuyển qua biên giới dưới hình thức cư dân biên giới hoặc khai báo sai mã HS để trốn thuế.

• Đặc điểm: Không có tờ khai hải quan chính ngạch cho từng lô hàng riêng biệt của bạn, và quan trọng nhất là không có hóa đơn VAT đầu vào hợp lệ.

Cảnh báo rủi ro pháp lý “kép” cho chủ hàng

Doanh nghiệp nhập hàng theo đường “bao thuế” thay vì DDP chính ngạch sẽ đối mặt với 2 rủi ro lớn:

1. Rủi ro Tịch thu hàng hóa: Hàng hóa lưu thông trên đường hoặc lưu kho mà không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp (tờ khai hải quan) sẽ bị lực lượng Quản lý thị trường tịch thu và xử phạt.
2. Rủi ro về Thuế TNDN: Do không có hóa đơn đầu vào, doanh nghiệp không thể hạch toán chi phí giá vốn hàng bán. Điều này dẫn đến lợi nhuận sổ sách tăng ảo, buộc doanh nghiệp phải nộp thuế Thu nhập doanh nghiệp (CIT) cao hơn mức thực tế (20% trên doanh thu mà không được trừ chi phí).

Bảng so sánh tóm tắt:

Tiêu chí	DDP Chính ngạch (Incoterms 2020)	Dịch vụ “Bao Thuế” (Tiểu ngạch)
Pháp lý	Tuân thủ Luật Hải quan, Luật Thuế.	Rủi ro cao, thường lách luật.
Chứng từ	Có Tờ khai hải quan, Invoice đầy đủ.	Không có tờ khai riêng, mất hóa đơn gốc.
Thuế VAT	Nộp vào Kho bạc Nhà nước.	Nộp “khoán” cho bên vận chuyển (không biên lai).
Rủi ro	Thấp (chỉ rủi ro về chi phí).	Rất cao (bị bắt giữ, tịch thu hàng).

Cách tính giá DDP chi tiết

Để xác định chính xác giá DDP và tránh tình trạng “lỗ ngược” do bỏ sót chi phí, doanh nghiệp cần nắm rõ cấu trúc giá thành logistics. Giá DDP không chỉ đơn thuần là giá hàng cộng cước vận chuyển, mà là tổng hòa của nhiều biến số thuế và phí địa phương.

Công thức tính giá DDP tổng quát

Dưới đây là công thức tiêu chuẩn để tính toán chi phí DDP:

Giá DDP = Giá FOB + Cước biển + Bảo hiểm + Thuế NK + Thuế VAT + Local Charges + Vận chuyển nội địa + Dự phòng rủi ro

Trong đó:

• Giá FOB (Free On Board): Giá trị hàng hóa giao lên tàu tại cảng xuất.
• Cước biển (Ocean Freight): Chi phí vận chuyển từ cảng đi đến cảng đến.
• Bảo hiểm (Insurance): Phí bảo hiểm cho lô hàng.
• Thuế NK (Import Duty): Thuế nhập khẩu, mức thuế này phụ thuộc vào mã HS của hàng hóa và C/O (Giấy chứng nhận xuất xứ).
• Thuế VAT: Thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu (thường là 8% hoặc 10%).
• Local Charges: Các loại phí địa phương tại cảng đến như THC, CIC, D/O, phí vệ sinh container….
• Vận chuyển nội địa (Trucking): Chi phí kéo container từ cảng về kho người mua.

Ví dụ minh họa thực tế

Để bạn dễ hình dung, hãy cùng xem xét một ví dụ tính toán thực tế dựa trên thị trường logistics Việt Nam hiện nay.

Tình huống: Nhập khẩu 01 container 20 feet máy móc công nghiệp từ Thượng Hải (Trung Quốc) về KCN Tân Bình (TP.HCM) theo điều kiện DDP.

Bảng chi tiết chi phí:

1. Giá trị hàng (FOB Shanghai): 20.000 USD.
2. Cước biển (Shanghai – Cát Lái): 100 USD (giả định cước thấp cạnh tranh).
3. Bảo hiểm: 20 USD (0.1% x 20.000 USD).
   • Giá CIF (cơ sở tính thuế) = 20.120 USD.
4. Thuế Nhập khẩu: 0 USD (Áp dụng C/O Form E hưởng thuế suất 0%).
5. Thuế VAT (10%): 2.012 USD (10% x 20.120 USD).
6. Local Charges tại Cát Lái: 310 USD.
   • Bao gồm: THC ($120) + CIC ($120) + D/O ($40) + Phí vệ sinh ($15) + Phí hạ tầng ($15).
7. Vận chuyển nội địa (Trucking): 150 USD (từ Cát Lái về Tân Bình).
8. Phí dịch vụ hải quan: 50 USD.

=> TỔNG GIÁ DDP = 22.642 USD.

Lưu ý quan trọng cho chủ hàng

Từ ví dụ trên, có hai “điểm nóng” về chi phí mà người bán thường hay đánh giá thấp:

• Gánh nặng Thuế VAT: Khoản thuế này lên tới 2.012 USD, chiếm khoảng 10% giá trị lô hàng. Nếu nhập theo DDP mà doanh nghiệp Việt Nam không được khấu trừ thuế (do hóa đơn nộp thuế mang tên người bán), chi phí sản xuất thực tế sẽ bị đội lên rất cao.
• Phí Local Charges: Tổng các phí lẻ tại cảng (THC, CIC, D/O…) lên tới 310 USD, cao gấp 3 lần cước biển (100 USD). Người bán nước ngoài thường hay quên tính khoản này vào báo giá, dẫn đến tranh cãi khi hàng cập cảng.

Những rủi ro “chí mạng” khi áp dụng DDP tại Việt Nam

Khác với lý thuyết thuần túy của ICC, việc áp dụng DDP vào thực tiễn thương mại tại Việt Nam gặp phải những rào cản pháp lý đặc thù . Nếu không nắm rõ luật chơi, doanh nghiệp có thể chịu thiệt hại tài chính nặng nề. Dưới đây là 2 rủi ro lớn nhất và cách hóa giải.

Rủi ro về Thuế GTGT đầu vào (Mất quyền khấu trừ 10%)

Đây là “điểm chết” tài chính lớn nhất trong các giao dịch DDP tại Việt Nam .

• Vấn đề: Theo quy định của Incoterms DDP, người bán chịu trách nhiệm nộp tất cả các loại thuế, bao gồm thuế Nhập khẩu và thuế GTGT . Tuy nhiên, theo hướng dẫn của cơ quan thuế Việt Nam (như Công văn 68332/CTHN-TTHT), nếu người bán nộp thuế, chứng từ nộp tiền sẽ mang tên người bán (hoặc đại lý của họ) .
• Hệ quả: Doanh nghiệp Việt Nam (người mua) không phải là người trực tiếp nộp thuế nên không được kê khai, khấu trừ thuế GTGT đầu vào . Điều này đồng nghĩa với việc chi phí thực tế của lô hàng bị đội lên 8-10%, làm mất đi lợi thế dòng tiền của doanh nghiệp .

Giải pháp tối ưu: Thỏa thuận “DDP excluding VAT”

Để khắc phục, các bên nên thỏa thuận một biến thể không chính thức là “DDP (Named Place) excluding Import VAT” . Theo đó:

1. Người bán chịu cước vận chuyển và Thuế nhập khẩu (Import Duty) .
2. Người mua đứng tên trên tờ khai hải quan và trực tiếp nộp thuế GTGT .
3. Kết quả: Chứng từ nộp thuế mang tên người mua, cho phép họ khấu trừ thuế đầu vào hợp pháp .

Rủi ro về “Pháp nhân nhập khẩu” (Importer of Record)

Rủi ro này xuất phát từ sự xung đột giữa quy tắc Incoterms và Luật Quản lý Ngoại thương Việt Nam.

• Vấn đề: Incoterms DDP yêu cầu người bán làm thủ tục nhập khẩu . Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam quy định chủ thể đứng tên trên tờ khai hải quan phải có mã số thuế và tư cách pháp nhân tại Việt Nam . Một doanh nghiệp nước ngoài không có văn phòng đại diện tại Việt Nam thì không thể trực tiếp đứng tên mở tờ khai .
• Hệ quả: Nếu người bán không am hiểu luật, hàng hóa có thể bị kẹt tại cảng vì không ai đủ tư cách pháp lý để làm thủ tục thông quan, dẫn đến phát sinh phí lưu kho bãi (DEM/DET) khổng lồ.

Giải pháp tối ưu: Sử dụng Ủy thác Nhập khẩu

Để gỡ rối “nút thắt” này, người bán buộc phải thực hiện một trong hai cách:

1. Ủy thác nhập khẩu: Thuê một công ty logistics tại Việt Nam (như Wingo Logistics) đứng tên nhập khẩu dưới hình thức ủy thác (Entrusted Import) .
2. Mượn danh nghĩa người mua: Sử dụng tên của người mua để mở tờ khai, nhưng mọi chi phí và trách nhiệm vẫn do người bán chi trả thông qua đại lý .

Khi nào nên và không nên sử dụng điều kiện DDP?

DDP mang lại sự thuận tiện tối đa cho người mua, nhưng không phải lúc nào nó cũng là lựa chọn tối ưu về mặt chi phí. Dưới đây là khuyến nghị cụ thể dựa trên đặc thù thị trường Việt Nam.

Khi nào NÊN chọn DDP?

DDP là giải pháp hoàn hảo trong các trường hợp người mua muốn giảm thiểu tối đa thủ tục hành chính hoặc tính chất lô hàng đặc thù:

• Hàng mẫu và Hàng phi mậu dịch: Khi nhập khẩu số lượng nhỏ hàng mẫu (Samples) hoặc quà tặng để nghiên cứu thị trường, giá trị lô hàng thấp nên vấn đề khấu trừ thuế VAT không quá quan trọng ,.
• Hàng linh kiện bảo hành/Thay thế: Khi nhà cung cấp gửi bù phụ tùng thay thế cho máy móc bị hỏng, họ thường dùng DDP để thể hiện trách nhiệm bảo hành trọn gói mà không làm phiền khách hàng về thủ tục.
• Hàng Dự án “Chìa khóa trao tay” (Turnkey Projects): Đối với các dự án lắp đặt dây chuyền máy móc lớn, nhà thầu nước ngoài thường chịu trách nhiệm toàn bộ từ vận chuyển đến lắp đặt, vận hành thử. DDP là điều kiện bắt buộc để họ hoàn thành nghĩa vụ này ,.
• Người mua thiếu kinh nghiệm: Các doanh nghiệp mới thành lập (Start-up) hoặc chưa có bộ phận xuất nhập khẩu chuyên trách thường chọn DDP để tránh rủi ro do không nắm rõ quy trình hải quan ,.

Khi nào KHÔNG NÊN chọn DDP?

Doanh nghiệp cần đặc biệt cân nhắc và hạn chế dùng DDP trong các tình huống sau:

• Nhập khẩu nguyên liệu sản xuất thường xuyên: Đây là điều tối kỵ. Như đã phân tích, cơ chế DDP khiến người mua khó lấy được chứng từ nộp thuế hợp lệ để khấu trừ VAT. Việc mất đi 8-10% thuế VAT đầu vào sẽ làm tăng giá vốn hàng bán và giảm năng lực cạnh tranh nghiêm trọng ,.
• Người bán không am hiểu luật pháp Việt Nam: Nếu đối tác nước ngoài không có đại lý logistics mạnh tại Việt Nam, họ rất dễ vướng mắc thủ tục xin giấy phép nhập khẩu hoặc kiểm tra chuyên ngành. Điều này dẫn đến nguy cơ hàng bị lưu kho bãi (DEM/DET) lâu ngày, gây phát sinh chi phí khổng lồ và chậm tiến độ kinh doanh.

Lời khuyên từ chuyên gia: Đối với các lô hàng thương mại thông thường (B2B), thay vì DDP, doanh nghiệp Việt Nam nên ưu tiên sử dụng điều kiện DAP (Delivered At Place) hoặc CIF. Các điều kiện này vừa đảm bảo hàng được giao đến gần kho, vừa cho phép người mua chủ động kiểm soát việc nộp thuế và chứng từ ,.

Câu hỏi thường gặp (FAQ) về DDP

Trong quá trình tư vấn, Wingo Logistics thường nhận được những câu hỏi thắc mắc về chi phí và trách nhiệm cụ thể trong DDP. Dưới đây là giải đáp ngắn gọn:

Kết luận và Kiến nghị

Điều kiện DDP là một công cụ cạnh tranh mạnh mẽ giúp người bán cung cấp dịch vụ trọn gói “door-to-door”, nhưng cũng là “con dao hai lưỡi” nếu áp dụng thiếu hiểu biết tại thị trường Việt Nam.

Để đảm bảo hiệu quả kinh doanh và an toàn pháp lý:

1. Cẩn trọng với thuế: Nếu nhập nguyên liệu sản xuất, hãy cân nhắc sử dụng DAP hoặc “DDP excluding VAT” để bảo vệ quyền khấu trừ thuế GTGT.
2. Tránh xa rủi ro: Phân biệt rõ ràng DDP chính ngạch và các dịch vụ “bao thuế” tiểu ngạch rủi ro cao để tránh bị tịch thu hàng hóa.

Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp nhập khẩu an toàn, minh bạch về thuế và chi phí, hãy liên hệ ngay với Wingo Logistics. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi sẵn sàng tư vấn phương án tối ưu nhất, giúp bạn gỡ bỏ mọi rào cản về thủ tục hải quan và vận chuyển quốc tế.